Wskaźnik ROI (return on investment) oznacza wartość lub zysk, jaki możesz osiągnąć po dokonaniu inwestycji początkowej. Obliczanie ROI pozwoli Ci podejmować właściwe decyzje biznesowe dla Twojego przedsiębiorstwa. Co powinieneś o nim wiedzieć? Jak prawidłowo obliczyć wskaźnik ROI? W jakich dziedzinach biznesu przy jego pomocy oblicza się efektywność inwestycji? Jak wykorzystuje się ROI w szeroko pojętym marketingu, a także Google Ads? Co zrobić, aby poprawić aktualny wskaźnik ROI? Czy ocena decyzji inwestycyjnych przedsiębiorstwa lub innej organizacji powinna być sprowadzana wyłącznie do ROI? Wyjaśniamy!
Co to jest wskaźnik ROI? Definicja oceny efektywności inwestycji
Wskaźnik ROI (return on investment) jest używany przez firmy do oceny efektywności danej inwestycji. Warto obliczać wskaźnik ROI, aby ocenić rentowność działań, kampanii marketingowych, akcji sprzedażowych albo oceny opłacalności projektów IT. Można jednak obliczyć ROI nie tylko w odniesieniu do konkretnej inwestycji, ale także całego biznesu i jego kosztów.
Za pomocą wskaźnika ROI dokonasz pomiaru bezwzględnej opłacalności dla wszystkich dostawców kapitału. Warto więc wiedzieć, jak działa mechanizm obliczania ROI. Może przydać się nie tylko podczas raportowania sprzedaży, ale także w różnych sytuacjach, gdy chcemy sprawdzić efektywność inwestowania kapitału w dane przedsięwzięcie.
Za pomocą analizy wskaźnika ROI możesz ocenić opłacalność inwestycji oraz porównać całkowite nakłady inwestycyjne w stosunku liczbowym do zysków. Jednym słowem – zweryfikujesz opłacalność projektu.
Obliczanie wskaźnika ROI
Realizacja danej inwestycji mierzona jest za pomocą wskaźnika ROI. Działanie powinno pomóc firmie osiągnąć zysk i zwiększać wartość pieniądza inwestycyjnego. Istnieje wiele sposobów obliczania zwrotu z inwestycji w zależności od branży lub celu. Przedstawiamy podstawowy wzór na to, jak obliczyć wskaźnik ROI:
Wzór ROI
ROI = (przychody – koszty) / koszty x 100%
Jak definicja ROI wygląda w praktyce? Spójrzmy na poniższy przykład obliczeń wskaźnika.
Załóżmy, że chcesz przeprowadzić kampanię marketingową, która będzie kosztować 1000 zł. Po przeprowadzeniu kampanii marketingowej zarabiasz 5000 zł. Wystarczy podstawić te liczby do wzoru, aby obliczyć ROI:
Wzór ROI: (5000 zł – 1000 zł) / 1000 zł x 100% = 400%
Otrzymasz wskaźnik ROI wynoszący 400%.
W powyższym przykładzie otrzymujesz czterokrotność wartości swojej początkowej inwestycji. Osiągnąłeś dobry zwrot, a kampania marketingowa zakończyła się sukcesem. Im wyższy wskaźnik ROI, tym lepiej. Jeśli Twój zwrot z inwestycji wynosi zaledwie 100%, w zasadzie odzyskałeś początkowe pieniądze po rozliczeniu kosztów, ale będzie brakowało środków na kolejne działania. Obliczenie wskaźnika powinno uwzględniać fakt, że przychód to zysk netto, czyli łączna wartość sprzedaży dóbr, czy towarów powinna być uwzględnienia bez podatku VAT. Dopiero wtedy wartość ROI będzie zdefiniowana poprawnie.
ROI w kontekście pojawienia się czynników nadzwyczajnych
Pamiętaj, że wskaźnik rentowności inwestycyjnej jest schematem uproszczonym i nie uwzględnia czynników nadzwyczajnych np. wynagrodzeń pracowników, czy takich aspektów jak: inflacja, czas trwania inwestycji albo stopień ryzyka. Dana inwestycja, w zależności od jej charakteru, może być rozpatrywana również w tych kategoriach.
Jak interpretować wskaźnik rentowności inwestycji ROI?
Zasada jest prosta – im wyższy wskaźnik zwrotu z inwestycji, tym bardziej się ona opłaca. Ujemny wskaźnik ROI jest niekorzystny – oznacza, że przedsiębiorstwo ponosi straty. Właściciele firm mogą na jego podstawie określić, czy powinni kontynuować sprzedaż konkretnego produktu, pozyskiwać określonych klientów, czy też wdrożyć określoną strategię marketingową. Możesz umieścić wyniki inwestycji ROI w raportach biznesowych z rozliczeniem poniesionych kosztów, jeśli chcesz mieć dodatkowe argumenty, aby wyjaśnić daną decyzję swoim przełożonym.
Oceny opłacalności projektów: wskaźnik ROI w marketingu
ROI pomaga obliczyć, czy dane działanie marketingowe lub strategia jest opłacalna i warta kontynuowania. Obliczanie marketingowego ROI opiera się na prostym wzorze: od kwoty zwrotu odejmujemy koszt inwestycji marketingowej. Następnie dzielimy tę liczbę przez koszt działań. Marketingowy ROI jest zazwyczaj podawany w postaci procentowej i najłatwiej go ocenić w odniesieniu do konkretnej kampanii, w której przychody można łatwo przypisać do zestawów reklam.
Na przykład, jeśli masz przygotowaną strategię marketingową dla swojej firmy zajmującej się kursami online, ale oczekiwany zwrot z inwestycji wynosi zaledwie 100%, lepszym rozwiązaniem będzie przemodelowanie strategii. Przewidywany zwrot z inwestycji powinien być jak najwyższy i umożliwiać Ci dalsze inwestowanie pozyskanych środków.
Neutralne bądź bardzo niskie ROI może oznaczać dla przedsiębiorstwa problem, ponieważ przez cały czas trwania inwestycji uzyskiwany kapitał będzie pochłaniany przez inflację. Celem alokacji kapitału powinno być zabezpieczenie inwestorów przed tym niechcianym zjawiskiem, które w ostatnich latach mocno dało sobie znać.
Kampania marketingowa z przewidywanym ROI na poziomie 500% przyniesie wyższe zyski, niż wskaźnik rentowności inwestycji na poziomie 100%. Ujemny wynik wskaźnika ROI jest niepożądany. Koszty związane z realizacją strategii marketingowej pomoże nam określić narzędzie Google Analytics.
ROI: definicja w Google Ads
Chcąc określić wartość ROI i monitorować postęp projektu w ramach działań marketingowych Google Ads, musisz najpierw zmierzyć liczbę konwersji. Są to istotne dla Ciebie działania użytkowników, takie jak: zakupy, rejestracje w witrynie, zapisy do newslettera, odwiedziny stron internetowych lub pozostawione leady do konkretnych klientów. Koszty reklamy w realizacji kampanii reklamowych są konieczne do określenia, jaki jest zysk z inwestycji.
Google Ads umożliwia firmom korzystanie z bezpłatnego narzędzia do śledzenia konwersji, co pozwala analizować liczbę kliknięć kończących się konwersją. Dzięki temu określisz rentowność słowa kluczowego lub reklamy oraz będziesz monitorować współczynnik konwersji i koszt konwersji. Liczba konwersji służy do oszacowania wskaźnika return on investment. Wartość konwersji powinna być wyższa od kwoty wydanej na jej wygenerowanie. Jeżeli kapitał włożony w działania przewyższa zysk, kampania nie będzie nieopłacalna.
Przy wydatkach 10 zł na kliknięcia, które kończą się sprzedażą, gdzie poszczególny dochód za jedną konwersję wynosi 15 zł, efektywność inwestycji wynosi 5 zł na jednym produkcie. Tyle wynosi Twój zysk netto. Jeśli natomiast sprzedajesz głównie towary online, takie jak kursy, e-booki lub działania coachingowe, w obliczaniu ROI uwzględnij także swój czas, który musisz zainwestować w przygotowanie sprzedawanych materiałów.
Jak podnieść wartość wskaźnika ROI?
Istnieje wiele sposobów na zwiększenie zwrotu z inwestycji w produkty czy kampanie reklamowe. W dłuższej perspektywie warto wypróbować różne kanały marketingowe. Szczególnie w przypadku sprzedaży produktu lub usługi nowej grupie docelowej. Nie reklamuj się tylko za pomocą reklam typu pay-per-click. Zamiast tego możesz dodatkowo powinieneś używać reklam w mediach społecznościowych, marketingu wideo, marketingu treści i strategii marketingu mobilnego, aby rozszerzyć potencjalny zasięg swojej kampanii.
Dokonanie trafnej oceny dotychczasowych działań marketingowych stanowi świetny punkt wyjścia do dalszych działań. W kolejnym kroku możesz skorzystać z dywersyfikacji narzędzi, podobnie jak działa dywersyfikacja decyzji inwestycyjnych służących bezpiecznej lokacie kapitału.
Testy A/B
Możesz zwiększyć zwrot z inwestycji poprzez strategie takie jak testy A/B. Obejmują one przygotowanie dwóch podobnych wersji strony internetowej, wiadomości e-mail lub kreacji reklamowych podobnej grupie konsumentów. Pozwalają na porównanie ROI i zmniejszenie kosztów poniesionych na działania promocyjne. Interpretacja wskaźnika w testach A/B znajduje zastosowanie poprzez zamianę pozostałych stron czy reklam na wersję o wyższej skuteczności, aby uzyskać większą wydajność i lepsze wyniki.
Optymalizacja
Wskaźnik ROI bardzo często może zostać podniesiony za pomocą optymalizacji kampanii, takiej jak: zmiana treści, nagłówków, grup docelowych, kreacji reklamowych Pamiętajmy, że wyskoki wskaźnik ROI służący do oceny nakładów inwestycyjnych jest narzędziem i źródłem cennych informacji, a nie celem samym w sobie. Innymi słowy niezadowalające ROI, oznacza że kampania nie przynosi zamierzonych efektów, jednak te mogą nadejść po jej optymalizacji, więc nie warto spisywać jej w całości na straty. To samo dotyczy zresztą wszystkich strategii biznesowych, w których ten wskaźnik rentowności stosowany jest od dawna, a nie wyłącznie aktywności reklamowych. Pod względem oceny rentowności inwestycji marketing wprost czerpie narzędzia z ekonomii i biznesu.
Niższa kwota produkcji
Ponieważ zwrot z inwestycji jest nierozerwalnie powiązany z tym, ile początkowo zainwestujesz w projekt, zmniejszając kwotę zainwestowanych środków, możesz poprawić rentowność inwestycji. Nie zawsze jest to jednak wykonalne. Jeśli jednak uda Ci się obniżyć koszty produkcji podstawowego produktu Twojej marki, za każdym razem, gdy dokonasz sprzedaży, uzyskasz wyższy zysk netto, ponieważ wytworzenie każdego produktu będzie dużo tańsze.
Inne wskaźniki rentowności inwestycji
ROI umożliwia ocenę efektywności inwestycji, ale możemy posłużyć się także innymi wskaźnikami finansowymi. Do najczęściej używanych z nich należą:
- Wartość bieżąca netto (NPV, Net Present Value) – to wskaźnik finansowy, który ma na celu określenie całkowitej wartości możliwości inwestycyjnych. Celem NPV jest prognozowanie wszystkich przyszłych wpływów związanych z inwestycją, dyskontowanie przepływów pieniężnych, a następnie zsumowanie ich. NPV pomaga w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych i zadbaniu o większą rentowność inwestycji.
- Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR, Internal Rate of Return) – wewnętrzna stopa zwrotu to miernik, który może pomóc w ocenie zwrotu z potencjalnych inwestycji. Służy do oceny, ile zysku lub straty zostało wygenerowane przez przedsiębiorstwo. W obliczeniach wartość bieżąca netto przyszłych przepływów pieniężnych projektu jest równa zeru, a następnie obliczany jest IRR inwestycji. Obliczenia te dają pojedynczą roczną stopę zwrotu z inwestycji i pomagają zidentyfikować ewentualne odchylenia. Osoby fizyczne częściej wykorzystują ROI przy ocenie inwestycji, podczas gdy IRR jest zazwyczaj stosowany przez analityków finansowych i korporacje.
- Okres zwrotu (PP, Payback Period) – okres zwrotu odnosi się do czasu potrzebnego na odzyskanie kosztów inwestycji. Mówiąc najprościej, jest to czas, w którym inwestycja osiąga próg rentowności. Wartość wskaźnika mówi o tym, że krótszy zwrot korzystniej wpływa na realizację danej inwestycji i staje się ona atrakcyjniejsza. Określenie okresu zwrotu jest przydatne do oceny zakładanych wyników i można go obliczyć, dzieląc początkową inwestycję przez średnie przepływy pieniężne.
- Społeczny zwrot z inwestycji (SROI, Social Return On Investment) – wskaźnik służący do oceny społecznej opłacalności projektów. Określa ilościowo wartość wyników społecznych, środowiskowych i ekonomicznych generowanych przez działania organizacji.
ROI jako narzędzie oceny społecznej opłacalności projektów
Społeczna odpowiedzialność biznesu nie jest całkowicie nowym trendem, jednak w ostatnich latach nabrała zupełnie nowego wymiaru w ramach wytycznych stosowanych przez ONZ oraz Unię Europejską. Społeczna odpowiedzialność wraz z czynnikami środowiskowymi i ładem korporacyjnym tworzy koncepcję ESG. Idea polega na pozafinansowym ocenianiu przedsiębiorstw i innych organizacji.
W tym kontekście tradycyjny wskaźnik rentowności inwestycyjnej – ROI jest niewystarczający do oceny słuszności nakładów inwestycyjnych poniesionych przez dany podmiot. Sukcesu przedsiębiorstwa nie można sprowadzać wyłącznie do finansowej oceny opłacalności projektów IT, marketingowych i dotyczących innych obszarów działalności.
Nie oznacza to jednak, że ROI staje się bezużyteczne. Wręcz przeciwnie – ujemny wskaźnik ROI oceniający opłacalność inwestycji pozostaje niedopuszczalny w racjonalnym zarządzaniu, ale by oceniać efektywność poniesionych kosztów, warto spoglądać na inwestycję szerzej, również przy pomocy wspomnianego społecznego zwrotu z inwestycji – SROI.
Podsumowanie
Ostatecznie zwrot z inwestycji to tylko jeden ze wskaźników, których można użyć przy ustalaniu, czy dana decyzja biznesowa jest odpowiednia dla realizacji Twoich celów. Metoda ROI służy do zrozumienia wartości produktu na rynku lub opłacalności kampanii marketingowej. Pamiętaj, że wyższy wskaźnik ROI to równocześnie większa rentowność inwestycji. Wiesz już, jak działa ROI – używaj go regularnie, aby w miarę możliwości oszczędzać koszty i wydawać środki tam, gdzie przynosi to wartości dodatnie i mniej wahań zysku. Obliczenie ROI i wyciąganie trafnych wniosków z uzyskanych wyników stanowi fundament każdej inwestycji, w tym działalności reklamowej.