Kolor może odgrywać kluczową rolę w niewerbalnym przekazywaniu komunikatu, wywoływaniu określonego nastroju, a nawet wpływaniu na decyzje podejmowane przez człowieka. Psychologia kolorów stała się popularną dziedziną nauki, która pomaga zrozumieć wpływ barw na nasze postrzeganie świata. Kolor w reklamie ma ogromny wpływ nie tylko na to, w jaki sposób postrzegamy daną markę, ale także bezpośrednie powiązania ze sprzedażą. Jak kolory oddziałują na naszą wyobraźnię i w jaki sposób firmy wykorzystują barwy w swojej identyfikacji wizualnej?
Symbolika kolorów pełni ważną rolę w sztuce, religii, polityce i ważnych ceremoniach, a także w życiu codziennym. Co ciekawe, kolory są też definiowane przez uwarunkowania kulturowe. W Europie kolorem żałoby jest czarny, choć w wielu kulturach używa się do tego celu innych barw. W Tajlandii jest to fiolet, w Meksyku niebieski, a dla Egipcjan – żółty.
Wiele języków zawiera także wyrażenia, w których barwy mają zastosowanie metaforyczne. Doskonale znane nam związki frazeologiczne, takie jak: „zielony z zazdrości”, „białe kłamstwo”, „myśleć o niebieskich migdałach” często nie będą miały swojego odpowiednika w innych językach. Tak jak używane w krajach anglojęzycznych: „feel blue” (być smutnym), „see red” (wpaść w furię) czy hiszpańskie „La prensa amarilla” – dosłownie „żółta prasa”, czyli prasa bulwarowa albo „El príncipe azul” w dosłownym tłumaczeniu: „błękitny książę” („azul” oznacza kolor niebieski). W języku polskim użyjemy raczej określenia „książę na białym koniu”. Jak widać, postrzeganie kolorów może być uwarunkowane także przez aspekty kulturowe.
Psychologia koloru
Kolor jest istotną częścią sposobu doświadczania świata zarówno biologicznie, jak i kulturowo. Temat psychologii kolorów po raz pierwszy pojawił się w pracy niemieckiego poety, artysty i polityka Johanna Wolfganga von Goethego, który w 1810 r. opublikował „Teorię kolorów”, czyli traktat o naturze i funkcji kolorów. Choć praca została skrytykowana przez większą część społeczności naukowej, nadal cieszyła się dużym zainteresowaniem grupy wybitnych filozofów i fizyków, w tym m.in. Arthura Schopenhauera.
W teorii Goethego postrzeganie kolorów posiada nie tylko parametry, które można obiektywnie zmierzyć, ale barwy silnie oddziałują na ludzką psychikę. Psychologia koloru nabiera tutaj wymiaru etycznego oraz poetyckiego. Goethe przeczuwał, że znaczenie kolorów to nie tylko czysta fizyka i obiektywna cecha światła, a także wymiar abstrakcyjny i psychofizyczny. Poeta opracował koło kolorów, tzw. koło chromatyczne. Podstawowymi barwami są w nim żółty, czerwony i niebieski. W kole kolorów znajdują się też barwy wtórne: pomarańczowy, zielony i fioletowy.
Kolor w reklamie
Dla większości marketerów ostatecznym celem jest zaprezentowanie swojej oferty i przekonanie konsumentów do zakupu. W dzisiejszych czasach wpływowe słowa i kuszące obrazy to za mało, aby sprzedać dany produkt. Specjaliści ds. marketingu muszą wspierać swoje działania narzędziami psychologicznymi, aby nawiązywać kontakt z klientami, przekazywać komunikat marki i zwiększać konwersje.
Psychologia kolorów jest bardzo często wykorzystywana w reklamie czy identyfikacji wizualnej firmy i ma ona duży wpływ na odczucia względem marki. Odpowiednie zastosowanie barw w komunikacji marketingowej może wzmocnić przekaz, zainspirować konsumentów do działania lub pomóc marce wyróżnić się na tle konkurencji. Nic dziwnego, że zrozumienie psychologii koloru jest niezbędne do opracowania wybitnych kampanii marketingowych i tworzenia wiarygodnego przekazu marketingowego.
Według teorii Freuda ludzie „racjonalizują” swoje zachowanie – to znaczy, że przypisują fałszywe, ale racjonalne i świadomie akceptowalne motywy zachowaniom, które w rzeczywistości są podyktowane nieświadomymi impulsami. Znaczenie kolorów odgrywa w tej kwestii ogromną rolę. Firma badawczo-doradcza Forrester Research opublikowała badanie, z którego wynika, że aż 90% decyzji zakupowych podejmujemy podświadomie, w oparciu o emocje. Raport „How Colors affect conversion Rate” („Jak kolory wpływają na współczynnik konwersji”) wskazuje, że aż 85% kupujących podejmuje decyzję właśnie na podstawie barwy. Badania te potwierdzają to, jak ważne są kolory w marketingu i jak wpływają na postrzeganie marki.
Jak kolory wpływają na nasze decyzje zakupowe?
Opracowanie wyróżniającej się identyfikacji wizualnej marki, w której kolory wzbudzają pozytywne odczucia u potencjalnych klientów, jest dużym sukcesem. Badanie opublikowane w „Journal of the Academy of Marketing Science” sugeruje, że psychologia koloru może być kluczem do osiągnięcia wyższych konwersji. Badanie pokazuje, że reakcja konsumentów na tożsamość marki i użycie przez nią koloru może również wpływać na ich przywiązanie do brandu. Oznacza to, że marketerzy, którzy z powodzeniem stosują psychologię kolorów i kolory wzbudzające zaufanie, mogą wpływać na nawyki zakupowe i lojalność wobec marki.
Decyzja o tym, czy w strategii komunikacji wybrać ciepłe czy chłodne kolory oraz jak wyróżnić produkty na sklepowych półkach (np. poprzez sztuczne oświetlenie LED albo interesujące standy), może mieć znaczny wpływ na czytelność przekazu marki i to, w jaki sposób postrzegają ją odbiorcy.
Co oznaczają kolory w marketingu? Kolor niebieski
Kolor niebieski często kojarzy się z głębią i stabilnością. Symbolizuje zaufanie, lojalność, mądrość, pewność siebie, inteligencję, wiarę i prawdę. Niebieski jest uważany za działający uspokajająco na umysł i ciało człowieka. W heraldyce kolor niebieski symbolizuje natomiast pobożność i szczerość.
Za pomocą koloru niebieskiego marki promują różne rodzaje produktów związanych z czystością: proszki do prania, płyny do czyszczenia czy filtry do uzdatniania wody. Niebieskie barwy doskonale sprawdzają się w reklamach leków, produktów higienicznych i środków czystości. Kolor niebieski pojawia się także w komunikacji produktów związanych z powietrzem i niebem, takich jak: linie lotnicze, lotniska, klimatyzatory, a także z wodą mineralną lub wakacjami. W przeciwieństwie do emocjonalnie ciepłych kolorów, takich jak czerwony, pomarańczowy i żółty – kolor niebieski jest powiązany z dużą świadomością.
Marketerzy używają także koloru niebieskiego, aby zakomunikować precyzję podczas promowania produktów zaawansowanych technologii. Różne odcienie niebieskiego mają odmienne konotacje: jasnoniebieski kojarzy się ze zdrowiem, spokojem, zrozumieniem i miękkością. Ciemnoniebieski reprezentuje wiedzę, moc, uczciwość i powagę. To także bardzo często używany kolor w identyfikacji wizualnej i komunikacji korporacji.
Kolor czerwony
W psychologii kolorów czerwony kojarzy się z energią, wojną, niebezpieczeństwem, siłą, mocą, determinacją, a także pasją, pożądaniem i miłością. Czerwień to kolor bardzo intensywny emocjonalnie. Charakteryzuje się świetną widocznością, dlatego znaki i światła stopu, gaśnice czy sprzęt strażacki są zwykle pomalowane na czerwono. W heraldyce kolor czerwony oznacza odwagę. Jest to kolor pojawiający się na wielu flagach narodowych.
Intensywna barwa czerwonego przykuwa uwagę, dlatego wszystkie teksty i obrazy, w których użyto tego koloru, są dużo lepiej widoczne. Zastosuj go jako kolor akcentujący, żeby skłonić konsumentów do podejmowania szybkich decyzji. Jest to idealny kolor dla przycisków „Kup teraz” lub „Kliknij tutaj” na banerach i stronach internetowych. Oznacza to, że dobór barw może przełożyć się na konwersję Twojego sklepu. W reklamie kolor czerwony jest często używany do wywoływania uczuć erotycznych: czerwone paznokcie, czerwone usta, dzielnice czerwonych latarni. Kolor ten powszechnie kojarzy się także z energią, dlatego można go wykorzystać w przypadku produktów, takich jak: napoje energetyczne, gry, samochody czy artykuły związane z aktywnością fizyczną. Połączenie czerwonego z Twoją marką podkreśli jej cechy aktywne i energię.
Kolor żółty
Żółty jest kojarzony z radością, szczęściem, intelektem i energią. Działa rozgrzewająco, wnosi radość i pobudza aktywność umysłową. Często jest także kojarzony z jedzeniem – nie bez powodu logo McDonald’s ma właśnie żółtą barwę. Połączenie kolorów takich jak żółty i czarny może dać bardzo wyrazisty efekt – ta kombinacja jest często używana do wydania ostrzeżenia. W heraldyce kolor żółty oznacza honor i lojalność. W późniejszych latach znaczenie koloru żółtego łączono z tchórzostwem.
Użyj żółtego koloru w reklamach produktów spożywczych, aby wywołać przyjemne skojarzenia. Możesz wybrać kolor żółty w celu promowania produktów dla dzieci i przedmiotów związanych z wypoczynkiem. Kolor żółty bardzo skutecznie przyciąga uwagę, dlatego wykorzystaj go do podkreślenia najważniejszych elementów swojego projektu. Mężczyźni zazwyczaj postrzegają żółty jako kolor bardzo beztroski, „dziecinny”, dlatego nie zaleca się używania żółego przy sprzedaży mężczyznom prestiżowych, drogich produktów. Psychologia koloru definiuje żółty jako kolor spontaniczny, więc unikaj stosowania go, jeśli komunikujesz stabilność i bezpieczeństwo.
Kolor pomarańczowy
Pomarańczowy to połączenie kolorów: żółtego i czerwonego. Kojarzy się z radością, słońcem i tropikami. Kolor pomarańczowy symbolizuje entuzjazm, fascynację, szczęście oraz kreatywność. Psychologia koloru w reklamie podkreśla, że dla ludzkiego oka pomarańczowy jest bardzo wyrazistą barwą. Ciepłe kolory jak pomarańczowy, czy żółty są żywe i energetyczne. Warto podkreślić, że pomarańczowy nie jest tak agresywny jak czerwony. Kolor pomarańczowy cieszy się dużym uznaniem wśród młodzieży. Jako kolor cytrusowy, pomarańcza kojarzy się ze zdrową żywnością i pobudza apetyt. Pomarańczowy charakteryzuje się bardzo dużą widocznością, dzięki czemu możesz przyciągnąć uwagę i podkreślić najważniejsze elementy swojego projektu.
Kolor zielony
Zielony to kolor natury, idealnie nadaje się do komunikowania wzrostu, harmonii, świeżości. Psychologia barw podkreśla, że kolor zielony ma silny związek emocjonalny z bezpieczeństwem. Zieleń to najbardziej spokojna barwa dla ludzkiego oka. Zielony kolor symbolizuje stabilność i wytrzymałość. W marketingu wykorzystywany jest, aby podkreślić bezpieczeństwo podczas reklamowania leków i produktów medycznych. Kolor zielony, w przeciwieństwie do czerwonego, oznacza brak zagrożenia – nie bez powodu tej barwy używa się w ruchu drogowym i światłach ulicznych.
Zieleń jest bezpośrednio związana z naturą, dlatego można ją wykorzystać do promowania produktów ekologicznych. Zimne kolory, takie jak ciemna zieleń mogą także powszechnie kojarzyć się z pieniędzmi, światem finansów i bankowością. Kolorem zielonym z pewnością można więc podkreślić wiarygodność marki zbudować pozytywne skojarzenia.
Kolor fioletowy
Kolor fioletowy łączy w sobie stabilność błękitu i energię czerwieni. Fiolet może podkreślać luksusowy charakter produktu. Symbolizuje władzę, szlachetność i ambicję. Fioletowe barwy kojarzą się z bogactwem oraz ekstrawagancją – przywodzą na myśl królewskie szaty. Dlatego czyniąc z nich element koloru bazowego w naszej identyfikacji wizualnej, możemy podkreślić elegancję brandu.
Kolor różowy
Psychologia koloru w reklamie sugeruje, że kolorem różowym są oznaczone produkty skierowane do płci pięknej. Barwy różowe, podobnie jak pokrewne czerwienie, są uważane za kolor ciepły. Ich odcienie mogą wywoływać całą gamę skojarzeń, takich jak: niewinność, romantyczność, czułość, słodycz, bezpieczeństwo i żartobliwość. Różowe kolory w marketingu kojarzą się przede wszystkim z kobietami i młodymi dziewczętami.
Jednym z najbardziej kultowych zastosowań różu w marketingu jest logo Barbie firmy Mattel. Kolor różowy symbolizuje tutaj młodość i zabawę, uzyskano także odważny efekt wizualny niezbędny do pokazania konsumentowi, że Barbie jest silnym kobiecym wzorem do naśladowania.
Różowe barwy wpływają na odbiór produktu: są bardzo często używane przez przemysł zabawkowy, odzieżowy, a także producentów słodyczy czy filmów oraz animacji dla dzieci. Znaczenie koloru różowego dobrze wpisze się także w komunikację firm, dla których szczególne znaczenie ma to, żeby wyróżnić się spośród konkurencji.
Kolor czarny
Kolor czarny kojarzy się z władzą, elegancją, tajemnicą, ale też śmiercią i złem. Z tego względu może wzbudzać niekiedy u konsumentów negatywne skojarzenia. Czarny uważany jest za kolor bardzo formalny i prestiżowy (czarny garnitur, czarny mercedes). W heraldyce znaczenie koloru czarnego to symbol smutku.
Łączenie kolorów z czernią może dać ciekawe efekty. W marketingu wykorzystuje się często kolor czarny i jego zestawienie z czerwienią lub pomarańczą – innymi mocnymi kolorami – w efekcie otrzymujemy bardzo agresywną kolorystykę i komunikację. Może być więc on częścią koloru bazowego w identyfikacji wizualnej.
Kolor brązowy
Brąz to naturalny kolor, który naturalnie kojarzy się z matką ziemią. To właśnie dzięki obecności w naturze kolor brązowy przysuwa na myśl to, co organiczne. Brązowy jest postrzegany jako stabilny, niezawodny i przystępny. Jednocześnie brąz może być postrzegany jako nudny i zwyczajny.
Podsumowanie
Kolory w marketingu odgrywają ważną rolę i mają niezaprzeczalny wpływ na percepcję i zachowanie konsumentów. Jak pokazują badania, znaczna większość klientów podczas wyboru produktu, uważa barwę artykułu za jeden z najważniejszych elementów motywujących do zakupu. Wybrane kolory powinny współgrać z osobowością marki, dzięki czemu zbudujemy spójną komunikację naszej firmy.
